juni

28 mei 2017, Delleboersterheide, excursie Vogelwacht Marssum e.o.

‘Hey Chris, kijk eens wat ik heb. Een dode spitsmuis.’ ‘Oh die wil ik.’ ‘Dacht ik al, laat thuis maar aan mem zien.’ Heit Doede sputtert tegen maar het is al te laat. Chris heeft de muis al bij de staart en sla snel het autoportier dicht … doei!!

Wonder boven wonder hebben we net als vorig jaar geweldige weersomstandigheden. Met 11 personen vertrekken we om 8.00 uur vanuit Marsum naar onze bestemming. Maar er knaagt iets. De focus van de dag van gisteren hakt er nog redelijk in waar een privé-dagexcursie was verzorgd in het Lauwersmeergebied. Onderweg valt het kwartje. Hessel de Haan ontbreekt. Die woont in de buurt van onze bestemming. Het is handiger dat hij ons daar ontmoet. Stom, dat hadden we moeten communiceren. Opluchting alom als we Hessel en zijn beide zoons aantreffen op de parkeerplaats bij de Delleboersterheide. Een feest der herkenning want we zijn op pad met een aantal mensen die er vorig jaar ook bij waren. Dat voelt vertrouwt. De nieuwkomers worden welkom geheten.

Stroef
Samen met goede vriendin Linda Veeman wordt er, net als bij onze IVN excursies, kort overleg gepleegd over een plan van aanpak. Het is weliswaar minder drukkend warm dan gisteren maar de temperatuur is al flink opgelopen dus besluiten we te beginnen met de hoofddoelsoort van vandaag. Ringslangen. Die zullen nu al flink opgewarmd zijn en in beweging komen. Via een zandpad passeren we het eerste huisje. Eerst de bonte vliegenvangers bekijken in de fraai aangelegen tuin. Die worden al snel ontdekt tijdens het voeren van hun jongen in een vogelhokje. De heer des huizes komt naar buiten met een stroef gezicht en maakt een foto van onze groep. Ondanks onze vrolijke begroeting loopt hij zonder iets te zeggen weer naar binnen. Verbazingwekkend en wonderlijk gedrag.

Acte de presente
Voor we de libellenvlonder van de Catspoele betreden die speciaal is aangelegd om libellen te bekijken volgt er eerst een praatje. Die eindigt met het advies om in alle rust de vlonder te betreden zodat eventueel zonnende ringslangen niet worden verstoord. Nog geen 5 minuten na het betreden klinkt al het verlossende woord. ‘Hier ligt een slang op te warmen.’ Achter me wordt er nog 1 gespot die langs de vlonder kruipt. ‘Nou Rutger hier kwam je voor, doel bereikt. We gaan straks nog een blok wandelen. Blijf je zolang in de auto wachten?’ Maar het ringslangen feest is nog niet over. Er worden meerdere gezien waarvan er eentje een showtje weggeeft door langzaam voor de vlonder langs te zwemmen met zijn kop boven water. Het beestje houdt zelfs even halt alsof het op een catwalk acte de presente geeft. In gedachten was dit scenario besteld maar dat de ringslangen er werkelijk aan mee zouden werken is wonderbaarlijk.

Op een rij
Het is een plek met prachtig uitzicht over een meertje waar een paartje dodaars aan het vissen is. Niet alleen de slangen trekken de aandacht. De vele libellen en dan voornamelijk de lege huidjes waar de libellen uit zijn geslopen trekken bekijks. Er vliegen erg veel viervleklibellen en een enkele smaragdlibel maar er hangen ook grotere huidjes. Die zijn van de grote keizerlibel. Die wordt niet veel later jagend gespot. De azuurjuffers vallen op door mooi op rij op een rietstengel te gaan zitten. De groene kikkers en zeldzame poelkikkers doen het met name bij de kinderen goed. Dit is een plek waar je uren kan zijn en steeds wat nieuws ontdekt. Elly Kloostra is haast niet mee te krijgen en roept herhaaldelijk hoe erg ze het naar de zin heeft. Daar zijn we het allemaal mee eens en niet verbaasd over.

Houtstaren
Bij het tweede huisje treffen we opnieuw bonte vliegenvangers aan. Achter ons horen we de wielewaal jodelen. We houden halt bij een stapel hout met de opdracht opnieuw heel rustig te zijn en goed te speuren naar hagedissen. De levendbarende hagedis. Na een tijdje houtstaren is het bingo. Fantastisch dat de natuur meewerkt. De excursie is nu al geslaagd en dan moet de eigenlijke wandeling nog beginnen. Een tweetal hagedissen laten zich prachtig bewonderen.

Live-stream
Via een hekwerk betreden we het heideveld. We houden links van het pad aan om de grote grasmaaiers van het gebied de ruimte te geven. De schotse hooglanders. De “oerrunderen” houden hier samen met exmoorpony’s de vegetatie kort om verruiging te voorkomen. Rutger en Wouter roepen ons terug, ze hebben sporen gevonden. Het zou zomaar van de hier wonende dassen kunnen zijn. ‘Waarom noemen ze die vogel een boompieper?’ ‘Nou omdat ie piept en vaak in een boom zit.’ Heel flauw maar kan helpen om de soort te onthouden. De boompieper is een typische bewoner van het gebied. Het dier stijgt naar flinke hoogte om vervolgens al zingend als een parachute naar beneden te komen en in een boom landt. Er wordt een ringelrups gevonden op het pad en laat die op mijn vinger stappen. Voer voor de fotografen. Hessel plaatst het gebeuren in een live-stream op Facebook. We passeren een eikenboom. Volgens onderzoek zit daar de grootste soortenrijkdom aan beestjes in. Nu vallen de vliegende meikevers op. Met verbazing staan we er naar te kijken.

Grote aardappels
‘Meino, wat voor rover is dat,’ roept Hugo Noordbruis. Snel de kijker erop. ‘Oh, let op een wespendief voor ons zwevend.’ Een zeldzaamheid. Aan de donkere eindband en bandering op staart en vleugel is te zien dat het een adulte man betreft. Prachtig komt de roofvogel, die iets groter is dan een buizerd, over ons heen zweven. “Iedereen met een camera knallen graag,’ Het smalle duifachtige koppie is nog een mooi kenmerk. ‘Alle credits voor Hugo, goed gezien kerel.’ We treffen een paar kleine vlindersoorten aan. Het hooibeestje en het nog kleinere groentje. Wouter wijst ons op grote galappels in een eik wat weer aanleiding geeft om over te vertellen. We arriveren bij de plaggenhut. De Waldushut is het gehele jaar geopend. Mooi plekje in de schaduw om de kinderen even “los te laten” en wat te eten en vooral drinken. Dat de kids liever boven op de hut zitten dan er in is met dit weer geen wonder.

Zelfontspanner
Bij het vervolgen van onze weg horen we een gekraagde roodstaart zingen. Zien doen we hem niet maar de ANWB vogel(bijbel)gids biedt uitkomst en laat een mooi gekleurde vogel zien. Bij een bosrand pakken we een nieuwe dagsoort. Een platbuik libel. Stijn en Brent vinden een opgerold blad. Daar zit een bladroller in. Pa Hessel vraagt aan zijn telefoon wat een bladroller is. Hij spreekt het letterlijk in via google en krijgt keurig antwoord van een vrouwelijke robotstem. We houden opnieuw halt. Bij een nest van de grote bonte specht. ‘Het nest zit toch meestal hoger,’ vraagt Doeke. ‘Klopt, maar deze zit op ooghoogte.’ Net als we denken dat de jongen al zijn uitgevlogen komt er een kopje naar buiten. Boven ons wemelt het van grote bruinige libellen. Vroege glazenmakers. ‘Ja, allemaal even verzamelen achter het bankje, Stijn gaat een groepsfoto maken met zelfontspanner. Het verloopt prima en vrij vlot gelukkig want de zon hakt er flink in op dit windstille plekje. Stijn is helemaal blij dat het geslaagd is en wonderlijk trots op zijn foto.

Eerste klas
Chris heeft een kikker gevangen en vraagt welke het is. Een bruine kikker met zijn Zorro masker. De kinderen vinden nog veel meer kikkers in het veld. Het wemelt ervan. ‘Laat ze maar met rust jongens.’ Door een stuk bos lopend horen we een fluiter zingen. Opnieuw een vogelsoort van het zeldzamere type. De zang klinkt als een stuiterbal of is het fluiterbal? Het laatste stuk lopen we vrij vlot. Ver weg boven een bosperceel vliegt een raaf. We eindigen zoals begonnen, op de vlonder. Jong en oud speurt erop los. Hoe langer je kijkt hoe meer je opvalt. Rutmer Geertsma ziet met verbazing hoe een groene kikker een vuurjuffer grijpt en hoe een ringslang te voorschijn sluipt en onderwater wegschiet. Een slang doet een uitval naar een kikker maar mist. Achter ons wordt een gerande oeverspin gevonden. Een waterspin verzamelt lucht en brengt het naar zijn duikerklok op de bodem, geelgerande watertorren die op rooftocht zijn.….. echt geweldig zoals een ieder enthousiast en betrokken is. Vooral de kinderen blijken eerste klas speurneuzen te zijn. Machtig om te zien. Je zou je er bijna over verbazen maar eigenlijk zou elk kind dergelijke ervaringen moeten opdoen. Gelukkig heeft dit groepje het begrepen en zie het als persoonlijke winst onder de vleugels van onze Vogelwacht.

In de aankondigingsmail stond dat we rond 13.00 uur terug verwachten te zijn. Gelukkig stond er niet bij waar we dan terug zijn want rond 13.00 uur wordt de excursie afgerond op de vlonder van de Catspoele i.p.v. in Marsum. Dat is ook niet zo gek want eigenlijk ben je hier nooit uitgekeken. Naar alle tevredenheid weer een excursie verzorgd voor Vogelwacht Marssum e.o. Een wacht die de vogelgrenzen overschrijd en flink de breedte in gaat. Verbaas u niet, verwonder u slechts.