Realisatie oeverzwaluwwand nabij Andringastate

ZWALUWWAND
Begin oktober zijn is Vogelwacht Marssum e.o. in samenwerking met Dorpsbelang Marsum gestart met de aanleg van de zwaluwwand. Het projectplan is geschreven door Landschapsbeheer Friesland. De oeverzwaluwwand wordt geplaatst nabij Andringastate midden in het nog door de gemeente in te richten plas-dras gebied. De aanleg van de zwaluwwand wordt mogelijk gemaakt door de financiële steun van: IMF Provincie, gemeente Waadhoeke, Herbert Duintjer Fonds en Fonds Bolsward Dronrijp.

Voor de totale afronding zijn we enigszins afhankelijk van de herinrichting van het gehele gebied door de gemeente, maar helaas zijn er nu door de natte situatie even geen werkzaamheden in het gebied mogelijk. Als de gemeente de herinrichting van het plasdras gebied heeft afgerond willen wij nog een kijkhut, vleermuiskast en een insectenhotel plaatsen. We gaan er vanuit dat het geheel gerealiseerd is voor de komst van de oeverzwaluwen uit hun overwinteringsgebied.

DE OEVERZWALUW
Oeverzwaluwen zijn kenmerkende vogels van open terreinen met zoet water (bijvoorbeeld rivieren). Het broedgebied moet aan twee belangrijke voorwaarden voldoen: er moet een kale zandige of lemige steilwand zijn (waarin de nestholen uitgegraven kunnen worden) en er moeten flink wat muggen of andere insecten rondvliegen. De winter brengen zij door in Afrika.

BROEDEN
Vanaf eind mei worden 4-5 eieren gelegd. Broedduur: 14-17 dagen. Meestal is er nog een tweede legsel, maar vaak in een andere kolonie. Broedt in kolonieverband in zelf gegraven gangen in steile wanden (natuurlijke oevers, afgravingen en zanddepots). Omdat kolonieplaatsen vaak tijdelijk van aard zijn, zijn kolonies niet plaatstrouw. De jongen zitten 20-24 dagen op het nest voor ze uitvliegen.

LEEFGEBIED
De oeverzwaluw komt voor in gebieden met grote open wateren en rivieren, waarlangs steilranden zijn om de nestgangen (tot wel 120 cm diep) te graven. Maar zij broeden ook in steilranden die door mensen zijn gemaakt, zoals afgravingen en zanddepots op bouwlocaties. Voordat zij vertrekken naar de overwinteringsgebieden gebruiken zij vaak grote rietvelden als slaapplaats.

VOEDSEL
Op het menu staan vooral uit boven het water vliegende insecten, die in volle vlucht en laag boven het water worden gevangen.

VOGELTREK
Overwintering vindt plaats in de Sahel-regio. Van juli tot in oktober trekken ze in (soms zeer grote) groepen naar het zuiden. De eerste oeverzwaluwen verschijnen in maart al in ons land, maar de grootste aantallen keren van eind maart tot in juni terug.

BESCHERMING
De Nederlandse oeverzwaluwen broedden van origine vooral in rivier- en beekoevers en stuivend duin. Met de vastlegging van deze van nature zeer dynamische gebieden verdwenen de voor de soort geschikte oeverwallen, waardoor het broedbestand flink afnam. Een deel van de vogels vestigde zich vervolgens in door mensenhand geschapen ‘oeverwallen’. Deze broedplaatsen brengen voor de vogels nogal wat risico’s met zich mee, doordat ze gevoelig zijn voor verstoring door goed- danwel kwaadwillende mensen.